[۷۸] این قیام را سرآغاز اعتراضاتی می‌دانند که به پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بهمن ۱۳۵۷ش منجر شد و از آن به جرقه انقلاب ایران یاد می‌کنند.[۷۹] بناهای تاریخی و مذهبی
قبرستان شیخان، قبرستانی است کهن، که مدفن بزرگان دینی و عالمان و اساتید مهمی از جمله زکریا بن آدم، زکریا بن ادریس که از یاران و راویان امام صادق (ع) محسوب می‌شوند.
در تاریخ قم، فصلی به ذکر جمعی از فرزندان علی بن ابی‌طالب(ع) مشهور به «طالبیه» اختصاص دارد که به قم و اطراف آن آمدند و در آنجا سکنا گزیدند.[۶۰] حرم حضرت معصومه
فُردو یکی از دیدنیهای اطراف قم در تابستان و از روستاهای خوش آب‌وهوای شهر است که با داشتن هوای خنک و دلپذیر در فصل‌های بهار و تابستان مسافران بسیاری را پذیرا می‌شود.
تعدادی از پادشاهان ایران از جمله شاه صفی اول (بخش جنوبی حرم)، شاه عباس دوم (در مسجد امام خمینی)، شاه سلطان حسین (قسمت جنوبی مسجد بالاسر)، فتحعلی شاه قاجار (صحن کهنه) و محمد شاه قاجار(قسمت غربی صحن کهنه)، نیز در حرم مطهر به خاک سپرده شده‌اند.
جالب است بدانید که علاوه بر بزرگانی که ذکر شد، در این بارگاه ملکوتی علمای مشهوری نیز به خاک سپرده شده‌اند. به آیت الله حایری یزدی (مؤسس حوزه علمیه قم)، آیت الله بروجردی (مؤسس مسجد اعظم و از مراجع بزرگ شیعه)، آیت الله خوانساری، آیت الله گلپایگانی، علامه سید محمد حسین طباطبایی (مولف تفسیر المیزان)، شهید مطهری، آیت الله بهجت، شیخ فضل الله نوری و بزرگان دینی دیگری اشاره کرد.
فاطمه یعقوبی در معرفی ۱۰ باشگاه ورزشی ویژه بانوان در تهران
بنابر حدیثی از پیامبر اسلام(ص) علت نامگذاری این شهر به قم آن است که اهل آن با قائم آل محمد(عج) جمع می‌شوند و ایشان را در قیام یاری می‌کنند.[۸۷] در روایت دیگری نام این شهر، از دستور خداوند به ابلیس گرفته شده که با واژه «قم» (یعنی برخیز) به اخراج ابلیس از این شهر دستور داده است.[۸۸]بر پایه روایتی دیگر هنگامی که کشتی نوح به این سرزمین رسید، ایستاد به همین دلیل به قم نامیده شد.[۸۹]بر اساس روایتی از امام صادق(ع) از نیاکانش در علل الشرایع شیخ صدوق رسول خدا درشب معراج چشمش بر بقعه‌ای سرخ که رنگش از زعفران زیباتر و بویش از مشک معطّرتر بود افتاد، در آن بقعه پیر مردی که بر سرش کلاه بلندی نهاده بود دید وچون جبرئیل گفت که این سرزمین محل شیعیان و پیروان وصی شما علی است و این پیرمرد کلاه بر سر ابلیس است پیامبر به او فرمود: (قُمْ يَا ??? مَلْعُونُ فَشَارِكْ أَعْدَاءَهُمْ فِي أَمْوَالِهِمْ وَ أَوْلَادِهِمْ وَ نِسَائِهِمْ فَإِنَّ شِيعَتِي وَ شِيعَةَ عَلِيٍّ لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ فَسُمِّيَتْ قُمْ) ای ملعون؛ "برخیز" و در اموال و اولاد و زنان دشمنان شیعیانم شرکت کن، زیرا بر شیعه من و علی تو را دستی نیست و سلطه‌ای بر ایشان نخواهی داشت، از این رو این سرزمین به نام «قم» موسوم porn گشت. [۹۰]
سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، تحقیق: عبدالرحمن بن یحیی معلمی یمانی، حیدرآباد، مجلس دائرة المعارف العثمانیه، ۱۹۶۲م/۱۳۸۲ق.
مدارس دارالشفاء، آیت‌الله بروجردی و فیضیه در دروه صفویه بلیط بنا شده است. شاه عباس دوم نیز به قم می‌آمده است. چهار تن از پادشاهان صفوی در این شهر مدفونند. ورود تشیع
حمام حاج عسگرخان بنایی است کهن و ارزشمند که در بافت قدیم شهر قم و در بخش شمالی راسته بازار قرار دارد. مجموعه‌ای که از دو قسمت حمام و چاله حوض تشکیل شده و با توجه به کتیبه‌ای سنگی که در بخش ورودی حمام وجود دارد، قدمت آن به سال ۱۲۱۶ هجری ???? ????? ?????? قمری و اوایل دوران حکومت قاجاریان و مقارن با سلطنت فتحعلی شاه قاجار بازمی‌گردد.
فردوسی، ابوالقاسم، شاهنامه، تصحیح: ژول مول، تهران، انتشارات کتب جیبی، ۱۳۶۸.
حکیمیه -بلوار بهار -انتهای بلوار -مجموعه ورزشی شهید چمران
قدمت اولیه کاروانسرای دیرگچین به عصر ساسانی می‌رسد که در دوره صفوی تغییراتی در آن صورت گرفته است. این کاروان‌سرا، ۱۲ هزار متر مربع وسعت دارد که بنای کاروان‌سرا با هشت هزار متر مربع را در برگرفته است و شامل ۴۳ حجره، ??? ?? ????? ایوان شاه‌نشین، حیاط خلوت و هشت شترخانه، منظر شاهى، دو مغازه براى نگهدارى كالا، حمام و مسجد است.